Avenida dos Aliados, po polsku Aleja Aliantów, to najbardziej reprezentacyjna ulica miasta. Na Avenida dos Aliados w Porto krzyżują się różne szlaki zwiedzania Porto, ulice i uliczki, w jej pobliżu jest zlokalizowanych kilka najważniejszych zabytków historycznego centrum Porto, to właśnie w tym miejscu bije już od ponad 100 lat serce Porto! Jest to miejsce znane każdemu mieszkańcowi Porto oraz bardzo szybko turystom, którzy odwiedzają Porto. To właśnie na Avenida dos Aliados odbywają się wszystkie najważniejsze imprezy, koncerty oraz spotkania w Porto, tutaj świętuje się najhuczniej nadejście Nowego Roku, zwycięstwa FC Porto lub święto św. Jana.
Przy okazji Aleja Aliantów w Porto to również świetne miejsce na rozpoczęcie zwiedzania Porto. Warto jednak zwrócić uwagę na samą przestrzeń Avenida dos Aliados, gdyż zlokalizowane w niej jest kilka ciekawych obiektów, które warto również zobaczyć – czy to pod względem architektonicznym, czy historycznym. Poznajcie zatem bliżej Avenida dos Aliados w Porto, jej historię oraz ciekawe miejsce. Bez wątpienie jest to miejsce, którego nie można pominąć podczas zwiedzania Porto!
Avenida dos Aliados w Porto – historia
Historia Alei Aliantów sięga dokładnie 1 lutego 1916 roku, kiedy to rozpoczęła się przebudowa tej części miasta. Projekt przedstawiony miastu, który z założenie miał połączyć dwa place miasta i stworzyć przestrzeń reprezentacyjną, był autorstwa angielskiego architekta Richarda Barry Parker. Jest to o tyle ciekawa postać w światowej urbanistyce, gdyż to właśnie Richard Barry Parker wraz z Raymondem Unwin rozwijali koncepcję “miasto-ogrodów”, tworząc współgrając z zielenią przestrzenie miejskie.
Bardzo szybko powstała szeroka przestrzeń miejska wypełniona zielenią składająca się z dwóch dużych ogrodów oraz mniejszych wybrukowanych placów między Praça da Liberdade i Praça Gen. Humberto Delgado. W kolejnych latach do przestrzeni tej sukcesywnie dodawano elementy małej architektury, jak i potężne, okazały budynki – siedziby banków, dziennik i towarzystwo ubezpieczeniowych, które zobaczyć możemy do dnia dzisiejszego.
Avenida dos Aliados stała się centrum Porto, sercem miasta, które skupiało jego życie i ruch. To właśnie tutaj zaczęły odbywać się wszystkie najważniejsze imprezy miejskie, mieszkańcy świętowali ważne momenty dla życia i historii Porto, jak i całej Portugalii.
W 2006 roku przestrzeń ta została przebudowana według projektu dwóch słynnych portugalskich architektów: Álvaro Siza Vieira i Eduardo Souto Moura. Projekt zakładał m.in. likwidacje ogrodów oraz całkowite wybrukowanie przestrzeni zielonych. Mimo licznych sprzeciwów, które on budził, z czasem został on zaakceptowany przez mieszkańców Porto, a Avenida dos Aliados stała się przestrzenią jeszcze bardzo użyteczną i funkcjonalną.
Aleja Aliantów w Porto – zwiedzanie i najważniejsze miejsca
Między dwoma osiami ruchu dziś zobaczyć można szeroką przestrzeń publiczną, w której znajduje się kilka ciekawych elementów małej architektury oraz budynków, które swoją architekturą zachwycają do dziś. Zwiedzając Avenida dos Aliados w Porto warto zwrócić uwagę na:
Câmara Municipal do Porto – ratusz w Porto
Północą część Avenida dos Aliados zamyka monumentalny budynek ratusza miejskiej w Porto (Câmara Municipal do Porto). Obecny sześciopiętrowy budynek powstał w latach 1920-1957 i jest on autorstwa architekta Correia da Silva, a późniejsze zmiany w projekcie naniósł inny architekt – Carlos Ramos. Ratusz widać z daleka za sprawą ponad 70-metrowej wysokości wieży zegarowej. Budynek został wykonany z granitu, a jego wewnętrzne wykończenia z marmuru. Fasada Camara Municipal do Porto ozdobiona jest kilka rzeźbami, za które odpowiedzialni byli José Sousa Caldas i Henrique Moreira. Przedstawiają one rożne rodzaje działalności związane z miastem, takie jak winiarstwo lub przemysł.
Pomnik Almeida Garrett
Przed ratuszem mieście się plac Praça do General Humberto Delgado. Znajduje się na nim pomnik Almeida Garrett (Monumento Almeida Garrett). Almeida Garrett urodził się w Porto 4 lutego 1799 roku i jest uważany za najwybitniejszego twórcę portugalskiego romantyzmu. Pomnik został odsłonięty 11 listopada 1954 roku, w setną rocznicę śmierci Garretta. Jest wykonany z brązu, a jego autorem jest rzeźbiarz Salvador Barata Feyo.
Kawiarnia Café Guarany i dawna siedziba gazety Comércio do Porto
Na rogu ulicy Rua Elísio de Melo zobaczyć można dawną siedzibę gazety Comércio do Porto. Budynek, w którym obecnie mieści się bank, jest autorstwa Rogério de Azevedo. Gazeta została zamknięta w 2005 roku, jednak to właśnie w tym miejscu była jej główna siedziba, a warto pamiętać, że przez lata gazeta Comércio do Porto należała do jednych z najbardziej poczytalnych i opiniotwórczych gazet w mieście. Po przeciwnej stronie znajduje się słynna kawiarnia Café Guarany, która została otwarta 20 stycznia 1933 roku na fali mody otwierania licznych kawiarni w Porto w tamtym czasie. Rzeźbiarz Henrique Moreira jest odpowiedzialny za marmurowy relief przedstawiający głowę Indianina, która stała się symbol tej kawiarni. Miejsce to przechodziło różne zawirowania losu w swojej historii, jednak cały czas skupiała ludzi biznesu, kultury i muzyki. Kawiarnia została ponownie otwarta w 2003 roku. Dziś zachwyca w jej wnętrzu nie tylko stary klimat, ale również nowe pracy artystów – m.in. malowidła Graça Morais.
Dawna siedziba firmy A Nacional – Edifício da Nacional
Na rogu z ulicą Rua da Fábrica wznosi charakterystyczny budynek Edifício da Nacional – siedziba dawnej firmy ubezpieczeniowe. Jest on autorstwa architekta Marques da Silva i wyróżnia się rzeźbą Heliosa pod wieżyczką zegarową. Budynek powstał w 1919 roku i jest dziś jednym z najładniejszych budynków na całej Avenida dos Aliados. Autorstwa tego architekta są również budynki Banco Joaquim Emílio Pinto Leite (powstały w 1922 roku, obecnie siedziba BBVA) po przeciwnej stronie Avenida dos Aliados oraz budynek dziennika Jornal de Notícias z 1935 roku 100 metrów wyżej.
Rzeźby “Młodzież” i “Obfitość” autorstwa Henrique Moreira
Dwie rzeźby zagościły na stałe w przestrzeni Avenida dos Aliados. Są to prace rzeźbiarza Henrique Moreira (portugalski rzeźbiarz, który żył w latach 1890-1979). Pierwsza z nich przedstawia nagą dziewczyną i nosi nazwę “Młodzież” (po portugalsku “A Juventude“), a potocznie nazywa jest również “Dziewczyną Aliantów” (port. “Menina dos Aliados“). Druga nosi nazwę “Obfitość” (po portugalsku “A Abundância“) lub też po prostu “Chłopcy” (“Os Meninos“). Rzeźby te zdobią niewielkie fontanny.
Pomnik Piotra IV – Monumento a Dom Pedro IV
Południową stroną Avenida dos Aliados zamyka plac Praça da Liberdade. Znajduje się na nim pomnik Piotra IV (Monumento a Dom Pedro IV). Pomnik jest autorstwa francuskiego rzeźbiarza Célestin Anatole Calmelsa. Budowa rozpoczęła się 9 lipca 1862 roku, a pomnik został odsłonięty 19 październik 1866 roku. Pomnik ma ponad 10 metrów wysokości. Przedstawia on króla Portugalii Piotra IV, który w prawej ręce trzyma kartę konstytucji liberalnej z 1826 roku, w obronie której toczyły się walki w Portugalii w latach 1828-1834. Na cokole pomnika znajdują się dwie płaskorzeźby przedstawiające sceny związane z Piotrem IV – pierwsza przedstawia moment sprowadzenia serca króla do Porto, a druga przybycie króla Piotra IV na plażę w Mindelo w 1832 roku.
Pomnik Porto – A estátua O Porto
Przed siedzibą Banku Portugalii (Banco de Portugal, na Praça da Liberdade 92) znajduje się niewielki pomnik Porto (A estátua O Porto). Pomnik został wykonany w 1818 roku i jest autorstwa João de Sousa Alão, powstał z granitu. Przedstawia on rycerza z tarczą, lancą i smokiem na herbie – alegorię miasta Porto. Podczas przebudowany Avenida dos Aliados trafił on na plac Terreiro da Sé, a od 2013 roku znowu jest na swoim oryginalnym miejscu.
Rzeźba Gazeciarza- Estátua do Ardina
W południowo-wschodnim rogu Praça da Liberdade znajduje się niewielka rzeźba sprzedawcy gazet (Estátua do Ardina). Została ona postawiona w 1990 roku i jest autorstwa Manuel Dias. Została wykonana z brązu, przedstawia młodego sprzedawcę gazet opierającego się o skrzynkę na listy.
Pałac Cardosas i Café Astória
Całą Aleje Aliantów od południowej strony zamyka gmach Pałacu Cardosas (Palácio das Cardosas), w którym obecnie znajduje się hotel Hotel InterContinental Porto Cardosas. Pałac pochodzi z XIX wieku i został wybudowany przez Manuel Cardoso dos Santos na pozostałościach po dawnym klasztorze Convento dos Lóios. Od 2011 roku znajduje się tutaj luksusowy hotel, za którego projekt był odpowiedzialny architekt Helder Salvado. Odtworzył on nie tylko dawne wnętrza, ale również odrestaurował działającą tutaj od lat 70. XX wieku kawiarnię Café Astória.
Avenida dos Aliados – dojazd
Aleja Aliantów to serce miasta, dla wielu osób często miejsce, z którego rozpoczyna się zwiedzanie Porto. Dojechać tutaj można na kilka sposobów:
- Metro w Porto, gdyż znajduje się tutaj stacja metra “Aliados”, która mieście się na żółtej linii metra, oznaczonej literą D.
- Na Avenida dos Aliados zatrzymują się autobusy STCP numer 200, 201, 202, 207, 208, 300, 301, 302, 303, 304, 305, 400, 500, 501, 600, 703, 801, 900, 901, 904, 905, 906, 1M, 3M, 4M, 5M, 7M, 8M, 10M, 11M, 12M, 13M i ZM.
- Przez aleją przebiega również linia tramwaju 22, przystanek nosi nazwę “Avenida dos Aliados”.
- Najbliższe parking samochodowe to Garagem Comércio do Porto (Rua Elísio de Melo) lub Parque Público Trindade Domus (Rua dos Heróis e dos Mártires de Angola 49). Są to parkingi płatne.
Avenida dos Aliados w Porto – ciekawe zabytki i atrakcje znajdujące się w pobliżu
Na południe od Praça da Liberdade znajduje się słynny dworzec św. Benedykta (Estação Ferroviária de Porto – São Bento) z imponującymi panelami z płytek azulejos, które powstały w latach 1905-1916. Przedstawiają one sceny historyczne i związane z życiem Porto. Koniecznie trzeba wejść do środka i zobaczyć to imponujące dzieło!
Idąc dalej na południe dotrzemy do Katedry Se w Porto (Sé do Porto), której początku sięgają 1110 roku. Katedra zachwyca swoją monumentalnością oraz przepięknymi krużgankami. Z placu przed katedrą rozciąga się bardzo ładny widok na całe Porto. To właśnie w Katedrze Se w 1394 roku został ochrzczony Henryk Żeglarz, który przyszedł na świat w Porto.
Idąc ulicą Rua dos Clérigos od Avenida dos Aliados dochodzi się do jednej z najbardziej charakterystycznych budowli w Porto, czyli Wieży Kleryków (Torre dos Clérigos). Wieża powstała W latach 1754-1763. Architektem wieży, jak i kościoła, był włoski architekt Nicolau Nasoni. Jest to jeden z najbardziej zasłużonych dla Porto architektów w historii tego miasta. Wieże zbudowano głównie z granitu i marmuru. Ma ona wysokość 75,6 metrów, co w momencie powstania czyniło ją najwyższą budowlą w całej Portugalii.
Do wieży przylega Kościół Kleryków (Igreja dos Clérigos). Kościół Kleryków w Porto został wybudowany na planie elipsy – jako pierwszy taki kościół w całej Portugalii. Przez całą nawę główną biegnie galeria, wzorowana na architekturze toskańskiej. W samym wnętrzu Kościoła Kleryków zachwyca najbardziej marmurowy ołtarz główny powstały w latach 1767-1780, a którego autorem jest architekt Manuel dos Santos Porto.
Po północnej stronie Aleji Aliantów, za gmachem ratusza, znajduje się Kościół Trójcy Przenajświętszej (Igreja da Santíssima Trindade). Kościół powstał w XIX wieku i dziełem lokalnego architekta Carlosa Amarante, który jest w nim również pochowany.
Aleja Aliantów w Porto – informacje praktyczne
- Obok ratusza, po zachodniej stronie, pod adresem Rua Clube dos Fenianos 25, znajduje się główne biuro Informacji Turystycznej w Porto (Porto Tourism Office). Można tutaj zasięgnąć informacji o poszczególnych zabytkach, nabyć bezpłatnie pomocne mapy turystyczne Porto oraz foldery poświęcone różnym zabytkom i atrakcjom.
- Jest to popularne miejsce spotkań w Porto, szczególnie pod pomnikiem Piotra IV, więc jeśli nie wiemy, gdzie z kimś się umówić, to właśnie to miejsce będzie idealnym miejscem.
- Na Avenida dos Aliados znajduje się kilka ławeczek i stolików – jest to dobre miejsce, by chwilę odpocząć lub skorzystać z bogatej oferty gastronomicznej okolicznych restauracji i barów.
- Warto zajrzeć choć na chwilę do McDonald’s Imperial, która to przez wielu jest uważana na najładniejsza placówkę McDonald’s w całej Portugalii.
